Rozdzielczości i proporcje ekranów LCD – najważniejsze parametry i zastosowania

Rozdzielczość to jeden z kluczowych parametrów decydujących o jakości obrazu na ekranie. Określa ona liczbę pikseli, z których składa się obraz. Im więcej pikseli, tym obraz jest ostrzejszy i bardziej szczegółowy. Jako producent i dostawca wyświetlaczy, przygotowaliśmy dla was przewodnik po tym temacie.

Definicja rozdzielczości ekranu

Rozdzielczość wyrażana jest za pomocą dwóch liczb oznaczających liczbę pikseli w poziomie i w pionie. Np. rozdzielczość 1920 x 1080 oznacza, że w poziomie mamy 1920 pikseli, a w pionie 1080 pikseli. Łącznie daje to około 2 miliony pikseli.

Dla porównania, oto przykładowe popularne rozdzielczości ekranu:

• 480p – 720 x 480 pikseli
• 720p (HD) – 1280 x 720 pikseli
• 1080p (Full HD) – 1920 x 1080 pikseli
• 1440p (2K QHD) – 2560 x 1440 pikseli
• 2160p (4K UHD) – 3840 x 2160 pikseli
• 4320p (8K UHD) – 7680 x 4320 pikseli

Im wyższa rozdzielczość, tym obraz jest ostrzejszy i bardziej szczegółowy, ponieważ zawiera więcej informacji. Jednak większa rozdzielczość oznacza też większe zapotrzebowanie na moc obliczeniową komputera lub innego urządzenia wyświetlającego obraz.

Jak jest wyrażana rozdzielczość ekranu?

Co to jest rozdzielczość 2560×1440? Rozdzielczość ekranu zawsze podawana jest w postaci dwóch liczb oznaczających liczbę pikseli w poziomie (szerokość) i w pionie (wysokość).

Na przykład:

• rozdzielczość 1280 x 800
• rozdzielczość 1920 x 1080
• rozdzielczość 3840 x 2160

Pierwsza liczba to zawsze liczba pikseli w poziomie, czyli szerokość obrazu w pikselach. Druga liczba to wysokość obrazu w pikselach.

Czasami spotyka się rozdzielczość obrazu oznaczaną w postaci skrótów, np.:

• rozdzielczość HD – 1280 x 720 pikseli
• Full HD rozdzielczość – 1920 x 1080 pikseli
• rozdzielczość 2K – około 2000 pikseli w poziomie
• rozdzielczość 4K UHD – 3840 x 2160 pikseli

Te skróty ułatwiają zapamiętanie przybliżonej rozdzielczości, ale zawsze dokładna liczba pikseli jest podawana w postaci dwóch liczb.

Wyjaśnienie różnic między HD, Full HD, 2K, 4K, 8K.

HD (High Definition)

HD (High Definition) – 1280 x 720 pikseli. Jest to najniższa rozdzielczość uznawana za wysoką. Zapewnia obraz o znacznie lepszej jakości niż standardowa rozdzielczość telewizyjna 480p.

Full HD

Full HD – 1920 x 1080 pikseli. Zapewnia jeszcze ostrzejszy obraz o większej szczegółowości niż HD. Stanowi standard rozdzielczości dla większości telewizorów i monitorów.

2K

2K – około 2000 pikseli w poziomie. Nie jest to dokładna liczba, raczej określenie rozdzielczości wyższej niż Full HD, ale niższej niż 4K. Typowe rozdzielczości 2K to np. 2048 x 1080 lub 2560 x 1440 pikseli.

4K UHD

4K UHD – 3840 x 2160 pikseli. Znaczący skok jakości obrazu w porównaniu do Full HD. Zapewnia obraz o 4 razy większej liczbie pikseli, co przekłada się na ostrość i poziom detali. Obecnie 4K stało się standardem dla monitorów i telewizorów high-end.

8K UHD

8K UHD – 7680 x 4320 pikseli. Kolejny poziom szczegółowości – 8 razy więcej pikseli niż w Full HD. Telewizory 8K dopiero wchodzą na rynek.

Proporcje ekranów

Proporcje ekranu, inaczej format obrazu, to stosunek szerokości do wysokości obrazu. Najpopularniejsze formaty to:

• 4:3 – tradycyjny format telewizorów CRT, obecnie rzadko spotykany. Obraz jest kwadratowy.
• 16:9 – nowoczesny standard dla telewizorów HD, Full HD i 4K. Format panoramiczny, pozwala wyświetlić szerszy obraz bez czarnych pasów na górze i dole.
• 16:10 – popularny format monitorów komputerowych. Podobny do 16:9, ale nieco węższy w pionie.
• 21:9 – format ultrapanoramiczny stosowany w monitorach i telewizorach. Bardzo szeroki obraz, zbliżony kształtem do kinowego formatu panoramicznego.

Różne proporcje ekranu mają swoje specyficzne zastosowanie. Na przykład:

• 16:9 – idealny do oglądania filmów i większości programów TV.
• 16:10 – nieco węższy kształt poręczny do pracy na komputerze.
• 21:9 – daje efekt kina w domowym zaciszu, świetny do filmów i gier.

Warto dobrać format ekranu do jego przeznaczenia, aby czerpać optymalne wrażenia podczas oglądania i grania.

Jak sią mierzone i wyrażane rozmiary ekranów?

Rozmiary ekranów podawane są zazwyczaj w calach i oznaczają przekątną ekranu.

Na przykład telewizor 55 cali ma przekątną ekranu mierzącą 55 cali, czyli około 140 cm.

Innymi popularnymi rozmiarami są:

• Monitory komputerowe – 24 cale, 27 cali
• Telewizory – 40 cali, 50 cali, 65 cali
• Telewizory high-end – 75 cali, 85 cali

Im większy rozmiar ekranu, tym obraz jest bardziej efektowny i kinowy, szczególnie przy dużych przekątnych powyżej 60 cali. Jednak duże ekrany wymagają odpowiedniej odległości oglądania.

Przekątna nie jest jedynym ważnym wymiarem. Grubość ekranu również ma znaczenie – im smuklejszy telewizor, tym lepiej prezentuje się w salonie. Nowoczesne telewizory mają grubość poniżej centymetra.

Tabela rozdzielczości

Co to rozdzielczość WQVGA? 2K jaka to rozdzielczość? Czy istnieje rozdzielczość 16 9? Jaka rozdzielczość monitora biurowego jest najpopularniejsza? Poniższa tabela rozdzielczości zestawia rodzaje rozdzielczości z przykładowymi zastosowaniami i najczęściej spotykanymi proporcjami obrazu:

Skalowanie obrazu a rozdzielczość

Co się dzieje, gdy podłączymy urządzenie o pewnej rozdzielczości do ekranu o innej, najczęściej wyższej rozdzielczości? W takim przypadku obraz musi zostać skalowany, czyli przekonwertowany do rozdzielczości wyświetlacza.

Na przykład oglądając film 720p (HD) na telewizorze 4K, telewizor musi skalować obraz HD do swojej natywnej rozdzielczości 4K. Robi to przez interpolację – dodanie sztucznych pikseli w celu zwiększenia gęstości obrazu.

Podobnie gra konsolowa renderowana w 1080p będzie skalowana do wyższej rozdzielczości monitora, na przykład 1440p czy 4K.

Skalowanie zazwyczaj poprawia ostrość obrazu i pozwala lepiej wykorzystać potencjał wyświetlacza. Jednak czasami może prowadzić do artefaktów, jeśli algorytm skalowania jest słaby. Dlatego najlepiej, gdy urządzenie od razu generuje obraz w natywnej rozdzielczości ekranu.

Jak wybrać odpowiednią rozdzielczość

Zastosowania domowe

W domowych zastosowaniach warto wybrać ekran o rozdzielczości przynajmniej Full HD 1080p. Zapewnia on wysoką jakość obrazu i jest standardem dla większości treści video, jak filmy czy seriale.

Telewizory 4K UHD to obecnie optymalny wybór do salonu. Dają sporą przyszłościową rezerwę jakości i coraz więcej treści jest dostępnych w tej rozdzielczości. Dobrze współpracują z konsolami nowej generacji.

W monitorach gamingowych warto celować w 1440p lub nawet 4K, aby móc uruchomić najnowsze gry z pełnym detalem. Wyższa rozdzielczość to też lepsze wrażenia płynące z rozległych panoramicznych widoków.

Zastosowania profesjonalne

W zastosowaniach profesjonalnych, jak obróbka grafiki czy wideo, minimalną rozdzielczością powinno być Full HD 1080p. Jednak zdecydowanie lepszym wyborem będą monitory 4K UHD lub nawet 8K, które pozwolą na pracę na materiałach najwyższej jakości.

W dużych ekranach konferencyjnych czy videowallach warto celować w rozdzielczości 4K, 8K lub nawet wyższe. Pozwalają one wyświetlić treści z maksymalną szczegółowością.

Przeczytaj również: Digital Signage – co to jest? Jak wybrać najlepsze rozwiązania? Poradnik dostawcy ekranów

Rozdzielczości w zastosowaniach przemysłowych

W urządzeniach przemysłowych, takich jak terminale POS, monitory operacyjne czy ekrany w automatyzacji, również kluczowe znaczenie ma odpowiedni dobór rozdzielczości ekranu. W tych zastosowaniach często wykorzystuje się specjalistyczne ekrany o wysokiej rozdzielczości Full HD, 4K a nawet 8K, które zapewniają bardzo ostry i szczegółowy obraz. Jest to szczególnie ważne w przypadku precyzyjnego sterowania maszynami czy monitorowania newralgicznych parametrów produkcji. Wysoka rozdzielczość pozwala też wyświetlać interfejsy z dużą ilością informacji. Specjalistyczne ekrany przemysłowe oferują dodatkowe funkcje istotne w tych zastosowaniach, jak np. czujniki światła czy regulacja jasności.

Co to jest rozdzielczość natywna?

Rozdzielczość natywna to maksymalna, fabryczna rozdzielczość, przy której ekran wyświetla obraz w sposób zamierzony przez producenta i zapewnia najlepszą jakość.
Jest to rozdzielczość, do której producent dopasował fizyczną budowę ekranu, czyli liczbę i rozmieszczenie pikseli. Dzięki temu przy natywnej rozdzielczości obraz jest najwyraźniejszy i najbardziej szczegółowy.
Obraz w niższej niż natywna rozdzielczości wymaga skalowania przez ekran, co może obniżyć jakość. Dlatego zawsze najlepiej ustawić rozdzielczość urządzeń wyświetlających zgodną z natywną rozdzielczością ekranu.
Na przykład notebook z ekranem 4K powinien pracować w rozdzielczości 3840 x 2160 pikseli, aby wykorzystać pełnię jego możliwości.

Podsumowując, rozdzielczość i proporcje ekranu są kluczowymi parametrami decydującymi o jakości obrazu i wrażeniach podczas oglądania. Wybierając nowy ekran, warto zwrócić uwagę na te dwa aspekty, aby czerpać jak najlepsze wrażenia wizualne.